Özellikle yaz aylarında her gün binlerce yerli ve yabancı turistin gezdiği Yedikule Hisarı, Rumeli Hisarı ve Galata Kulesi’nde geçmişin izi sürüldüğünde, şu anda topladığı ilginin bir o kadarı daha ilgi toplayacak özellikleri ortaya çıkıyor
Londra’da bulunan ve ilk gidilecek yerlerden biri olan Londra Kulesi gibi gizemli ve etkileyici öykülere sahip bu üç yapı, tarih içinde İstanbul’da suçluların kapatıldıkları mekanlar olmuşlar. Osmanlı devrinde cezaevi olarak kullanılan zindanlar, bugünkü cezaevi anlayışından uzak mekanlarmış. Zindanlara suçlularla birlikte esirler ve köleler de hapsediliyor, zindan olarak da şehir surlarının bir kulesi veya herhangi bir yapının mahzeni kullanılıyormuş. Zindanlara konan suçluları yakalama görevi kent içi kolluk kuvvetlerine aitmiş. Subaşılar günümüzün polisleri gibi çalışır, çarşı, pazar, mahalle aralarını dolaşırlarmış. Geceleri kol gezerek uygunsuz davranışları denetler, muhzırağa ve asesbaşı İle adli hükümleri yerine getirir, güvenliği sağlarlarmış.
İstanbul’da Osmanlı dönemi zindanları
Osmanlı tarihi içinde özel bir yeri olan ve Fatih Sultan Mehmet döneminde onarılan Yedikule Hisarı, daha çok üst düzey suçluların kapatıldığı bir mekan olarak karşımıza çıkmakta. Rumeli Hisarı ise askeri cezalıların hapsedildiği bir hapishaneymiş.. Halk arasında ağır cezaya çarptırılanlar Gelibolu Yarımadası’ndaki Seddülbahir Kalesi’nde cezalarını çekerlermiş. Galata Kulesi ise padişahın özel hizmeti için çalışan savaş suçlularından oluşan esirler için kullanılan bir zindanmış.
Yedikule Hisarı
Yedikule Hisarı, Bizans surlarının dört kulesine Fatih Sultan Mehmet tarafından ilave edilen üç kule ve bunları birleştiren on iki metre yüksekliğindeki perde duvarlarından oluşuyor. Yedikule’nin yapımı, yeniçerilerle eşit ücret verilen Rum esirler tarafından gerçekleştirilmiş ve bu esirler aldıkları ücretle kefaletlerini ödeyerek kentin özgür yurttaşları olmuşlar.
Yedikule Hisarı’nın ilk mahkumu; Fatih Sultan Mehmet’in sadrazamı ve Mahmutpaşa semtine isim babası olmuş Mahmut Paşa’dır. Mahmut Paşa, 1474 yılında 18 gün hapis yattıktan sonra burada idam edilir. Yavuz Sultan Selim, XVI. yüzyılın başında Suriye ve Mısır’ın fethinde Memlükler’in saltanatına son vererek İslamın halifesi olarak kabul edilen ve Abbasi halifeleri soyundan gelen El-Mütevekkil’i İstanbul’a göndererek Yedikule Zindanı’na kapatmış. Yavuz Sultan Selim’in Mısır’dan getirdiği Memlûk hâzinesinin de yine Yedikule Hisarı’na koyduğu bilinmektedir. OsmanlI’nın en hüzünlü padişahı Genç Osman’ın yeniçeriler tarafından katledilmesi de bu Hisar’da gerçekleştirilmiş.
Rumeli Hisarı
Boğazkesen adıyla da bilinen Rumeli Hisarı’nın yapımına 1451 yılında başlanarak 1452’de tamamlanmış. Hisardaki üç büyük kuleyi Fatih Sultan Mehmet’in üç veziri yaptırmış. Bunlardan biri deniz kıyısındaki Halil Paşa Kulesi, diğer ikisi ise tepenin üzerinde, güneyde Zağnos Paşa Kulesi ve kuzeyde Saruca Paşa Kulesi’dir.
İstanbul alındıktan ve Karadeniz’de birçok Türk kaleleri yapıldıktan sonra Rumeli Hisarı stratejik önemini kaybetmiş. Fatih Sultan Mehmet, Arnavutluk’a yapılacak bir seferde anlaşmazlık gösteren değerli vezirlerinden Gedik Ahmet Paşa’yı burada hapsetmesiyle Rumeli Hisarı zindan olarak kullanılmaya başlanmış. Suçlu Yeniçeriler ve askerler buraya kayık ile getirilerek hisar burçlarına kapatılırlarmış.
Read More about Galata Kulesi
