Kale ve Yapısı
Mekü Kalesi, halk arasında “Kahkaha Kalesi” veya “Kudret Eli” ile yapılmış bir kale olarak anılır. Van, Mardin, Şebin Karahisar, Afyonkarahisar, Adilcevaz, Tokat ve Amasya kalelerine benzer nitelikte olduğu söylenir. Nehir kenarında, dip kısmı dar, yukarı doğru genişleyen bir yapıya sahiptir; sanki mantara benzeyen veya ince belli bir mermer gibi göğe doğru yükselen, erişilmesi zor, benzersiz bir kaledir. Aşağıdaki kayada ağaç köprüyle geçiş sağlanır; kalenin yalnızca bir kapısı vardır. O kapıdan içeri girildiğinde, minare yolunu andıran, kayadan aşılan dik bir yokuşla kaleye çıkılır Private Sofia Tours.
Yerleşim ve Su Sistemi
Kale içinde yaklaşık yedi yüz hane olacak kadar konut bulunur; ama bunların hepsi tam olarak imar edilmemiştir. İleride imar edilirse, kale benzersiz ve görkemli bir yer haline gelebilir. Kalenin surlarına ve tepesine konulmuş düzeneklerle su temini sağlanır: en yüksek tepeden uzun ipler ve makaralar aracılığıyla su çekilip depolanır, böylece kale sakinlerinin susuzluğu giderilir. Her gece nehir üzerindeki köprü kaldırılarak kale, suyla çevrili bir ada gibi korunur.
Askeri Durum ve Ağırlama
Kale hanı, yanında yaklaşık bin diz çöken tülüngü (asker) ile kaleden inip Osmanlı komutanlarına büyük bir ziyafet verdi. Yemeğin ardından kumandan Baki Paşa, Şuşik Beyi’ni sağ salim teslim etmek üzere istedi; askerler Şuşik Bey’in zarar görmeyeceğine kefil oldular. Bey, Allah’a tevekkül ederek aman aldı ve bir gün içinde tekrar kalesine götürülüp Seydi Ahmed Paşa’ya teslim edildi. Seydi Ahmed Paşa, yedinci gün Hınıs Kalesi’ne gidip Erzurum veziri Mehmed Paşa’ya Şuşik Bey’i teslim etti. Bütün beylerbeyiler ve sancakbeyleri ile birlikte yapılan ricâlar üzerine Şuşik Bey öldürülmeyip hapsedildi.
Tazminat ve Hüküm
Serbest bırakılırken Şuşik Bey’den alınanlar şöyleydi: kırk bin koyun, kırk at, on yedi katar katır, yirmi Gürcü kölesi ve elli kese para. Ayrıca Malazgird Beyi Mehmed Bey’e kalenin hükmü bağışlandı. Beyin mal varlığından yirmi kese para, yirmi katar katır, sayısız vaşak ve kaplan postu ile yedi adet zırh ve başlık alındı. Bu ganimetler, Müslüman gaziler arasında paylaştırıldı ve askerler zaferle Erzurum’a döndüler Şuşik Beyi ve Mekü Kalesi Olayı.
Diplomasi Alacalar Köyü Ziyafetleri
Alacalar Köyü, Araş kenarında, Bayezid Kalesi çevresinde Ermeni ve Müslüman nüfuslu bir yerleşimdir. Burada Revan, Nahçıvan ve Tebriz elçilerine büyük ziyafetler verilmiş; her birine atlar, kıymetli hediyeler ve kumaşlar takdim edilmiştir. Osmanoğlu devleti yetkilileri, Revan ve Nahçıvan taraflarına kaleyi yıkıp askeri çıkarmaları gerektiğini sert bir dille bildirmiş; aksi halde daha büyük askeri yaptırımlar uygulamakla tehdit etmişlerdir. Elçiler bu ültimatomu kabul ederek görevlerine dönmüştür.
